فیلوژنی قوچ و میش های استان یزد بر اساس توالی سیتوکروم ب از ژنوم میتوکندریایی

دیدگاه های جدیدی برای تکامل گوسفند وحشی توسط تکامل نژادی مولکولی با استفاده از روش های حداکثر پارسیمونی، بیزین، تشابه حداکثر و اتصال مجاور فراهم شده است. قوچ و میش از خانواده گاوها (bovidae) و جنس قوچ (ovis) است، که عمدتاً در بیشتر مناطق ایران زیست می-کند. به لحاظ تعیین طبقه بندی گونه همواره چالش های زیادی در بین محققان متوجه این حیوان بوده است. هدف از این مطالعه، بررسی ژنتیکی و فیلوژنتیکی توالی نوکلئوتیدی ناحیه سیتوکروم b از dna میتوکندری قوچ و میش های استان یزد است. در این تحقیق تعداد 137 نمونه سرگین و بافت از قوچ و میش های استان یزد جمع آوری شد. پس از استخراج dna تکثیر قطعات 1140، 741 و 765 جفت بازی از ناحیه سیتوکروم b میتوکندری با استفاده از واکنش زنجیره ای پلیمراز و پرایمرهای cytb f- cytb r و cytb f - cytbin r، cytb r - cytbin f بر اساس روش استاندارد انجام گردید. توالی یابی ناحیه تکثیر شده با استفاده از دستگاه خودکار abi 3130 به روش اتوماتیک سانگر صورت گرفت و به منظور فاصله ژنتیکی با توالی های حاصل از مطالعات دیگر، مورد مقایسه قرار گرفتند. تعداد 9 هاپلوتایپ از 27 توالی قوچ و میش به دست آمد. نتایج آزمون فیلوژنتیکی با استفاده از روش neighbor-joining نشان داد که قوچ و میش های پناهگاه حیات وحش بوروئیه در کلاد قوچ و میش ارمنی (ovis orientalis ) قرار می گیرد و از لحاظ هاپلوتایپی با جمعیت های قوچ و میش ارمنی در دیگر مناطق ایران متفاوت است. همچنین قوچ و میش های مناطق دیگر استان یزد در کلاد قوچ و میش های اوریال (ovis vignei) قرار گرفتند. شبکه هاپلوتایپی نشان داد، هاپلوتایپ های پناهگاه حیات وحش نایبندان طبس در مرکز شبکه قرار می گیرند و یکی از مهم ترین منشأهای پراکنش قوچ و میش اوریال در استان یزد و ایران هستند. منطقه حفاظت شده سیاهکوه، منطقه حفاظت شده کالمند-بهادران و منطقه شکار ممنوع شیرکوه دارای یک هاپلوتایپ مشترک بودند که نشان دهنده پراکنش وسیع این هاپلوتایپ نسبت به بقیه هاپلوتایپ ها در استان یزد است.